نوعی اختلال اضطرابی است که به صورت نگرانی بیش از اندازه و اغراق شده و نگرانی در مورد همه ی اتفاقات زندگی و فعالیت‌های روزمره بدون هیچ دلیل واضحی برای نگرانی، مشخص می شود. اختلال اضطراب منتشر بر خلاف حمله پانیک سیر مزمن‌تری دارد و می‌تواند برای ماه‌ها در فرد وجود داشته باشد.
اضطراب بیش از حد بدون هیچ دلیل مشخص، علامت اصلی اضطراب فراگیر است. در این اختلال شخص به‌طور اغراق آمیزی در مورد اتفاقات روزمره نگران است. افراد مبتلا بطور دائمی منتظر یک فاجعه هستند و نمی‌توانند نگرانی خود را در مورد امور مختلف زندگی مثل سلامتی، خانواده، شغل و تحصیل کنترل کنند.
در این افراد، نگرانی اغلب غیرواقعی و نامتناسب با موقعیت است. زندگی روزانه به حالت نگرانی، ترس و وحشت دائمی تبدیل می شود. و اضطراب چنان برتفکر آن‌ها مسلط شده، که در انجام کارهای روزمره از جمله کار، تحصیل، فعالیت های اجتماعی و روابط اجتماعی دچار مشکل هستند. گاهی اوقات ممکن است با فکر کردن به کارهای روزانه دچار اضطراب شویم و این کاملا طبیعی است. اما فرد مبتلا به GAD توانایی کنترل نگرانی و اضطرابش را ندارد. او احساس می‌کند که کنترل همه چیز از دستش خارج شده است.
علائم اختلال اضطراب منتشر کدامند؟
نشانه‌های اختلال اضطراب فراگیر متنوع و متفاوت است. اما شاهعلامت این اختلال، نگرانی مفرط در طول روز بدون هیچ دلیل خاصی است. افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر به‌طور غیرقابل کنترلی درباره وقایع و شرایط روزانه و معمول نگران هستند. تنش و نگرانی دائمی و بیش از حد، دید غیر واقعی نسبت به مشکلات، فکر کردن بسیار زیاد به برنامه ها و راه حل ها برای بدترین اتفاقات ممکن، مشکل در کنترل اتفاقات غیرقابل پیش بینی، مشکل در تصمیم گرفتن و ترس از تصمیم اشتباه، دشواری در تمرکز یا احساس اینکه ذهن خالی شده است،را تجربه می کند. و همچنین بجز بی‌تابی، خستگی زودرس، عدم تمرکز و مشکلات خواب، اختلال اضطراب فراگیر نشانه‌های بدنی هم دارد: تپش قلب، خشکی دهان، ناراحتی معده، سفتی و گرفتگی عضلات، تعریق، لرزش و پرخاشگری. با گذر زمان، ادامه اضطراب و علائم آن روی سلامتی فرد تاثیر بدی می‌‌گذارد. شخص چندین بار در روز به‌صورت غیرقابل کنترلی در مورد مسائل مختلف نگران می‌شود. او خوب می‌داند که دلیلی برای نگرانی وجود ندارد ولی بازهم توانایی کنترل خود را ندارد. اغلب افراد مبتلا به این اختلال تلاش زیادی برای آرام کردن ذهن‌شان و استراحت دادن به آن می‌کنند. گاهی اوقات شخص مبتلا توانایی بیان دلیل نگرانی خود را ندارد (چون خودش هم دلیل این نگرانی را نمی‌داند). آن‌ها ممکن است احساس کنند که می‌خواهد اتفاق بدی رخ دهد و یا بگویند که نمی‌توانند خودشان را آرام کنند. این نگرانی زیاد از حد و غیرواقعی، ترسناک است و در روابط و فعالیت‌های روزمره اختلال ایجاد می‌کند.
اگر علائم GAD را دارید، پزشک با پرسیدن سوالاتی در مورد سابقه پزشکی و روانپزشکی شما، ارزیابی اختلال اضطراب فراگیر را شروع می‌کند.
تعدادی از بیماری‌های جسمی وجود دارند که علائم آن‌ها شبیه به اختلال اضطراب فراگیر است. تست‌های آزمایشگاهی اختلالات اضطرابی را تشخیص نمی‌دهند اما به متخصص کمک می‌کنند تا بیماری‌های جسمی که باعث بروز علائم می‌شوند را شناسایی کند. شدت و مدت علائم موجود در تشخیص GAD تاثیر به‌سزایی دارند. برای تشخیص این اختلال ممکن است لازم باشد برخی آزمایشات پزشکی را نیز انجام دهید. بیماری‌های ماننده رفلکس معده، اختلال عملکرد تیروئید و بیماری‌های قلبی می‌توانند عامل ایجاد تعدادی از علائم اختلال اضطراب فراگیر باشند.
اختلال اضطراب فراگیر احتمالا شایعترین اختلالی است که همزمان با اختلال روانی دیگری یافت می شود ؛ اختلال دوم بطور معمول جمعیت هراسی، هراس اختصاصی ، اختلال وحشت زدگی، یا یکی از اختلالات افسردگی است. شاید 50 تا 90 درصد از بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر به یک اختلال روانی دیگر هم مبتلا باشند.
دلایل ایجاد اختلال اضطراب فراگیر
برخی فاکتورها، از جمله ژنتیک، ساختار مغز (عقده های قاعده ای، دستگاه لیمبیک ، و قشرپیشانی) مواد شیمیایی مغز(نوروترانسیمترهای گابا و سروتونین) ، و استرس های محیطی، در ایجاد و پیشرفت این اختلال نقش دارند. و از عوامل روانی- اجتماعی دخیل در این اختلال دو مکتب فکری وجود دارد که یکی مکتب شناختی-رفتاری و دیگری مکتب روانکاوی است. در مکتب شناختی-رفتاری تاکید بر این است که اختلال اضطراب فراگیر در واقع واکنشی است در بیماربه خطراتی که به غلط خیال می کند تهدیدش می کنند. این خطر خیالی از توجه انتخابی بیمار به جزییات منفی در محیط، از پردازش تحریف شده اطلاعات در ذهن بیمار، و از دیدگاه بیش از حد منفی بیمار در مورد قدرت مدارایش ، منشا گرفته است.و در مکتب روانکاوی این فرضیه مطرح است که اضطراب، علامتی است از تعارض های حل نشده ناخودآگاه.
این بیماری نادر نیست (شیوع یک ساله 3 تا 8 درصد ، و شیوع مادام العمر 5 درصد است) و در خانم ها دو برابر آقایان است. و این اختلال معمولا در در اواخر نوجوانی یا بزرگسالی شروع می شود، هرچند موارد بیماری در بزرگسالان مسن تر به وفور دیده می شود.
درمان اختلال اضطراب فراگیر
داروهای مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین در درمان این بیماری بطور شایع مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین روان‌درمانی (بخصوص شناخت‌درمانی) ، برای درمان بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر مفید خواهد بود. شناخت درمانی به فرد کمک می‌کند تا درک درست و بهتری از موقعیت خود داشته باشد و سوءبرداشتی که باعث ایجاد اختلال اضطراب می‌شود را اصلاح نماید.